Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Szacowanie zawartości cukru w miodzie (BLG miodu)

Szczecin 28.12.2013


Powszechnie wiadomo, że w miodach nektarowych znajduje się 70-80% cukru (z drobnymi wyjątkami np. miód wrzosowy), przeciętnie 76% (w spadzowych 65%), z czego większość stanowi fruktoza i glukoza po ok 32-40% z niewielką przewagą fruktozy (dla spadziowych 30-33%), oraz sacharoza od 1% dla miodów rzepakowych do ponad 7% dla miodów akacjowych.
Gęstość miodów nektarowych wynosi przeciętnie 1,4 kg/l (w praktyce przedział ten wynosi 1,38 - 1,45) itp. itd. Te informacje można znaleźć w wielu miejscach.

Nasuwa się pytanie ile cukru jest w miodzie, który udało nam się kupić od pszczelarza?

I tu zaczynają się schody.

Pomiar gęstościomierzem pływakowym Ballinga jest na nic. Miód ma gęstość ponad 2 razy większą niż zakres typowych cukromierzy pływakowych. A nawet jeśli byśmy zbudowali gęstościomierz o takim zakresie niepewność pomiaru związana z lepkością miodu, występującymi w nim zarodkami krystalizacji czy innymi drobinami takimi jak pyłki kwiatowe skutecznie zniweczy nasze wysiłki.
Rozcieńczenia miodu w celu wykonania pomiaru też nie polecam. Rozcieńczyć trzeba w bardzo dokładnych proporcjach i dość mocno (do trójniaka może nie wystarczyć), a i tak będziemy na końcu skali pomiarowej, gdzie niepewność pomiaru potrafi przekraczać 2-3 stopnie Ballinga.
Jak spisałby się sacharymetr, trudno powiedzieć, nie mam doświadczenia w tym zakresie. Czy fakt, że nie mierzymy sacharozy tylko mieszankę cukrów i miód nie jest przeźroczysty wpłynie na jakość pomiaru? Nie mam możliwości sprawdzenia.

Dlatego proponuję metodę wagową.

Aby ułatwić obliczenia przygotowałem KALKULATOR wspomagający to zadanie. W kalkulatorze założyłem, że cukier w miodzie to 52% fruktozy, 46% glukozy i 2% sacharozy. Zresztą żonglowanie tymi trzema parametrami w zakresie ich występowania w niewielkim stopniu wpływa na wynik końcowy.

 Aby skorzystać z kalkulatora wystarczy wykonać 3 pomiary przy wykorzystaniu wagi kuchennej jak na fotkach niżej.
Ważymy:
1. Pojemnik z miodem.
2. Pusty pojemnik po miodzie wraz pokrywką (jeśli była ważona w pierwszym pomiarze).
3. Pojemnik napełniony wodą do poziomu jaki zajmował miód, oczywiście uwaga dotycząca pokrywki jest nadal aktualna.
Wpisujemy do kalkulatora i WUALA!!! 
obrazekobrazekobrazek
W ustawieniach domyślnych kalkulatora jest wynik dla mojego miodku :).



Na dokładność pomiaru wpływa głównie:
- dokładność wagi,
- dokładność odtworzenia poziomu miodu przy ważeniu pojemnika z wodą,
- składu miodu (na to akurat wpływu nie mamy).

P.S. Wydaje mi się, że niepotrzebnie wprowadziłem dla kalkulatora poprawkę na niecukry. W miodach nektarowych praktycznie nie występują, w spadziowych i owocowy ich ilość jest niewielka, często oceniana na ok. 1 [%]. Ale skoro taka pozycja w kalkulatorze jest, to niech sobie będzie :).